Dosya sistemi nedir:
Dosya sistemi verilerin nasıl saklanacağını ve tutulacağını belirleyen sistemdir.
Bir diskin herhangi bir dosya sistemi ile formatlanması demek, üzerine yazılacak
bilgilerin nereye ve hangi standartlara (ext4,fat32 vs) göre yazılacağının belirtilmesidir.
Formatlama işlemi yapılmamış bir diskin (HDD vs ) üzerine
anlamlı bilgi kümeleri yazmak söz konusu değildir.
Dosyalarımız fiziksel depolama alanları üzerinde tutulur. Bu alanlar
bilgisayarımızdaki dahili harddisk , harici hard diskimiz ext4 fat32 gibi
biçimlerde olabilir. Peki bu alanlardaki bilgilere nasıl erişiriz sorusunun
cevabı Dosya Sistemi file system oluyor arkdaşlar.
Veriler kalıcı olarak saklanmak istendiğinde dosya sisteminden yararlanılır.
Bir dosya sisteminin, verilerin dosyalarda organize edilmesi dışında başka temel görevleri daha bulunur:
Dosya oluşturma
Dosya silme
Dosya açma
Dosya kapatma
Dosyayı koruma ve paylaşım
Dosyaya okuma ve yazma
İşletim sistemimizin verilere erişimi için yine onun bileceği
bir biçimde diski biçimlendirmeliyiz.
Biçim verme (ex4 fat32 vs ) olmadan diskimizin depolama alanına ne bir şey
kopyalayabiliriz, ne paylaştırabiliriz, nede güvenlik ve erişimini
sağlayabiliriz, kullanım dışıdır…(fiziksel yapısı hariç 
…)
Linux sisteminizde ext2, ext3, ReiserFS, jfs, xfs ve daha birçok farklı dosya
sistemini kullanabilirsiniz.
kullandığınız Linux çekirdeğinin hangi dosya sistemlerini desteklediğine
bakmak için komut satırına
ls -l /lib/modules/4.19.0-4-amd64/kernel/fs
Linux çekirdeği ve 32-bit mimarisine sahip işlemci modellerinde
yol değişiklik gösterebilir…
Bu kısıma başlamadan önce bir uyarıda bulunmak gerek. Alternatif dosya sistemleri, Linux dağıtımının temel kerneli içinde doğrudan desteklenmeyip yer alamayabilir.
Linux dosya sistemleri bazıları…
1 9puzak dosya sistemi protokolünün bir Unix uygulamasıdır
2 adfsGelişmiş Disk Dosyalama Sistemi
3 affsAmiga Hızlı Dosya Sistemi
4afs Andrew Dosya Sistemi
5 Autofsuygun dosya sistemini otomatik olarak bağlayan istemci tarafı. mesela iki farklı dosya sistemini birbirine bağlar…
6 befs Linux çekirdeğinde,önyükleme dosyası sistemi ile karışıklığı önlemek içindir…
7 btrfs Btrfs’in Ext4 verilerinin on altı katına kadar destekleyebilir…işletmelerde daha çok tercih edilir.
8 cachefiles CacheFiles bir dizinde önbellek olarak kullanılmak üzere, önbellek arka uçudur Ext3 gibi monte edilmiş bir dosya sistemidir…
9 ceph Nesne depolama (video resim vs ) sistemlerinde önemli bir yeniliktir, ancak geleneksel dosya sistemlerinin yerini almak yerine, tamamlar…
10 cifs Ortak İnternet Dosya Sistemi ancak CIFS artık eski olarak kabul edilmektedir,
11 coda Coda, AFS2’deki kökeni ile dağıtılmış bir dosya sistemidir. Ağ dosya sistemleri için çok istenen özelliklere sahiptir.
12 configfs ram tabanlı bir dosya sistemidir.
13 efivarfs az bilinen dosya sistemi tipi
14 efs Geniş Dosya Sistemi
15 Ext4 Çoğu Linux dağıtımı için varsayılan dosya sistemidir.
16 f2fs Samsung tarafından Linux çekirdeği için geliştirilen bir flashbellek dosya sistemidir.
17 fuse kullanıcıların çekirdek kodlarını düzenlemeden kendi dosya sistemlerini oluşturmalarını sağlayan bir yazılım arayüzüdür .
18 hpfs Yüksek Performanslı Dosya Sistemi
19 jffs2 flash bellek cihazlarıyla kullanım için log yapılı bir dosya sistemidir. hatırlarsanız bu hatayla karşılasmayan yok gibi G/ Ç aygıt hatası nedeniyle istek yürütülemedi… jffs2 den kaynaklıdır…
20 ocfs2 Linux için genel amaçlı paylaşılan-disk kümesi dosya sistemidir.
21 omfs ReplayTV DVR ve Karma MP3 çalarda kullanılmak üzere oluşturulan bir dosya sistemidir.
22 orangefs paralel olarak, çok sunucu tabanlı disk depolama , yüksek performanslı erişim sağlayan üst düzey genişleme ağ dosya sistemir.
23 qnx4fs biçimlendirilmiş disketleri ve sabit disk bölümlerini monte etmenize ve dosyalarınızı yerel dosya sisteminizdemiş gibi erişmenize olanak tanır.
24 ReiserFS genel amaçlı, günlüklü bir bilgisayar dosya sistemidir…
25 Romfs önemli dosyaları yazdırmayı amaçlayan birçok özellik içermeyen oldukça basit bir dosya sistemidir. Linux sistemler için Gerektiğinde daha sonra yüklenebilecek çekirdek modüllerini tutan ilk ROM olarak çok kullanışlıdır.
26 SquashFS Linux için sıkıştırılmış bir salt okunur dosya sistemidir. kullanımı düşük yüke ihtiyaç duyulan kısıtlı gömülü sistemler için tasarlanmıştır.
27 udf universal disk format DVD Konsorsiyumu DVD-Video ve DVDAudio çin resmi dosya sistemi.
bazı dosya sistemlerinin açılımları:
Fourth Extended (extfs4)
Sıkıştırma ve şifreleme desteğine ek olarak, ext4 dosya sistemi aynı zamanda kaplam (extens) diye adlandırılan bir özelliği de destekliyor. Kaplam, depolama aygıtında bloklar hâlinde alan ayırır ve sadece inode tablosundaki başlangıç konumu bloğuna depolar. Bu işlem, dosyadan veri depolamada kullanılan tüm veri bloklarını listemeye gerek kalmadan alan tasarruf etmeye yardımcı olur.
Ext4 dosya sistemi, önceden blok ayırmaya imkân veriyor. Eğer bir süre için bir depolama aygıtında boyutunu arttırabileceğiniz bir yer ayırmak isterseniz, sadece fiziksel olarak var olan bloklar için değil, aynı zamanda dosya için de tüm beklenen blokları ayırmak mümkün. Ext4 dosya sistemi, ayrılan veri bloklarını sıfırlarla doldurur ve diğer başka dosyalara ayırmaması gerektiğini bilir.
Reiser Dosya Sistemi
2001 yılında Hans Reiser, ReiserFS adını verdiği Linux için ilk günlükleme(journaling) dosya sistemini yazdı . ReiserFS dosya sistemi sadece geri yazma günlükleme kipini destekliyor, günlük dosyasını sadece inode tablo verisine yazıyor. Günlüğe sadece inode tablo verisini yazması sebebiyle, ReiserFS dosya sistemi Linux’taki en hızlı günlükleme dosya sistemlerinden biridir.
ReiserFS dosya sistemi ile birleştirilmiş iki ilginç özellikten biri, hâlâ etkin iken bir dosya sistemini yeniden boyutlandırabilmektir. Diğeri de Tailpacking (kuyruk birleştirme) tekniği diye de anılan bir yöntemdir, veriyi bir dosyadan diğerindeki bir veri bloğunda bulunan boş alana doldurur. Etkin dosya sistemini yeniden boyutlandırma özelliği, önceden oluşturmuş olduğunuz dosya sistemine daha fazla veri yerleştirmek için genişletmeniz açısından mükemmel bir özelliktir.
BTRFS Dosya Sistemi
Btrfs, Linux ailesinin yeni nesil dosya sistemi olarak biliniyor. Btrfs dosya sistemi Oracle’dan Chris MASON tarafından 2007 yılında oluşturuldu ve Linux 2.6.29 çekirdeğine 2009 yılında eklendi. BTFRS dosya sistemi ext2,3,4 gibi Linux sistemler de yaygın olarak kullanılan sistemlere oranla çok daha güçlü özelliklere sahip, kısaca bu özellikler göz atalım,
- Checksum fonksiyonu ile data bütünlüğü sağlar,
- Ext2,3,4 dosya sistemlerine göre daha performanslı,
- Entegre logical volume managment yapısı ile RAID 0, 1, 10 kullanma imkânı sağlar,
- Mantıksal sıkıştırma ile daha az fiziksel disk boyutu ile daha yüksek boyutlu dataları saklayabilme imkanı sunar,
- Diskin snapshout’unu alma imkânı sunar,
- İki farklı subvolume arasındaki farklılıkları kaydetmenizi sağlar.
faydalı olması dileğiyle …Selametle arkdaşlar…
bir çok kaynaktan editlenerek yazılmıştır…
