Linux kullanımı basit bir yapıya sahiptir ancak kısaca herkes kullanamaz. Bu konuyu iyice açmak gerekirse bir kişinin alışkanlıklarını terk edip yeni bir sisteme ayak uydurması oldukça güç bir durumdur.
Windows’ta hiçbir zaman uçbirim yüzü görmemiş kişiler Linux’a gelince uçbirimi kendilerine işkence ediniyorlar, oysaki komut yazmak “Ali topu tut” yazmak kadar kolay bir şey. Ancak uçbirim kullanmayı kendilerine zorluk ve zahmet olarak gördükleri için bu durumu öğrenmekten kaçınıyorlar ve eleştiriyorlar. Ancak uçbirimlerin kullanıcıya verdiği nimetler pek fazladır. Çalıştırdığınız uygulama ister arayüz üzerinden olsun, arayüzü olmayan bir uygulama olsun. Bu uygulamayı terminal üzerinden çalıştırarak tüm hata kodlarını, log kayıtlarını anlık olarak görebiliyor ve bir programın hata kaydına daha rahat ulaşabiliyorsunuz. Eğer uçbirim kullanmazsanız hata kayıtlarına ve arkada yapılan işlemlerin bilgilerine bu kadar kolay erişemezsiniz.
Örnek verilecek olursa ben Heroic Games ile bir oyun kurmaya uğraşıyordum ancak bir hata ile karşılaştım. LOG dosyalarına daha kolay erişebilmek içinse uçbirimi kullandım. Böylece bu iş alanında bilgili arkadaşlar daha kolay ve hızlı sorunumu çözdüler. Bir başka örnek verecek olursam ise şüphesiz Torrent tabanlı uygulamaları söylerdim. Merkezi olmayan bitTorrent yazlımını kullanan LBRY protokolü bilgisayarımda kurulu, torrent ağı dosya indirir ve o dosyayı gönderir böylece merkezi olmayan bir sunucu meydana çıkar ve herkes faydalanır. Bu durumda benim bilgisayarım bir çok yabancı IP adresi ile iletişim hâlindedir bunları uçbirim üzerinden LBRY protokolünü açınca anlık takip edebiliyorum, LBRY arayüzünden açınca böyle bir imkanım olmuyor. Bu örnek sadece LBRY için geçerli değil, herhangi bir uygulamayı kurduğunuzda arkada yaptığı işlemleri bu şekilde tamamen olmasa da bir nebze takip edebiliyorsunuz.
Windows’ta uygulama kurmak için bir çok zahmete katlanmak gerekiyorken Linux’ta bir komut ile istediğiniz uygulamayı kurabiliyorsunuz ve bunun formülü çok basit. yönetici olmamız için sudo, daha sonra apt install yazıyoruz. Bunun sonuna ise uygulama-isimleri’ni yazarak istediğimiz uygulamaları kurabiliyoruz. Bunda ezber yapılacak bir şey yok. Her insan Windows kullanmayı annesinin karnında öğrenmediği gibi bu basit komutları da anne karnında öğrenmiyorsunuz, kullanarak öğreniyorsunuz. Bu bir ezber işi değil ve zor bir şey de değil. Başta da dediğim gibi tıpkı “Ali topu tut” cümlesi gibi.
Windows kullanmayı hiç bilmeyen birisini oturttuğunuzda nereye basacağını bilmez, ne yapacağını bilmez, başta bir bozma korkusu sarar sonra inceleye inceleye çözer, öğrenir ve vakitle kullanmaya alışır. Bunu 4-5 yaşlarında bir çocukta test edebilirsiniz, 4-5 diyorum çünkü benim ilk bilgisayarım alındığında yaklaşık o yaşlardaydım ve CD’den bir oyun kurmayı bile bilmiyordum. Babamın bilgisayarcı arkadaşı vardı GTA VC kurardı, babam bana nasıl açıldığını öğretmişti açar oynardım. Öğrenmiştim. Bu öğrenmek zaman alan bir iş, bilgisayara işletim sistemi kurarken ilk başlarda korkuyordum. İlk Windows formatı attığım günü de hatırlıyorum, Windows dışı Pardus ISO’sunu kurdğum günü de ikisinde de çok heyecanlıydım ve ne yaptığımı bilmiyordum. Sadece deniyordum, çünkü bilmiyordum. Sonradan alıştım, öğrendim. Windows’u ilk kullanırken neyi nasıl yapacğınızı bilmiyorken, buna nasıl alıştıysanız. Linux’un uçbirimli sistemine de alışmanız gerekecektir. Windows’a alışık olmanız Linux’a alışmanıza engel değildir, emin olunki çoğu Linux kullanıcısı hayatlarına ilk Windows ile bilgisayar kullanmaya başlamıştır ve ilk ona alışmışlardır ancak daha sonradan Linux’a geçtiklerinde ise Linux’un daha işlevsel ve rahat bir işletim sistemi olduklarını gördüklerinden Windows’a geri dönmek istememişlerdir. Şahsen ben Linux’un ne kadar pratik bir işletim sistemi olduğunu görenlerdenim.
Tıpkı ilk Windows kullanırken neyi nasıl yapacağınızı bilmediğiniz gibi aynı şekilde Linux ve uçbirimini kullanmayı da öğrenmeniz gerekecektir, uçbirim size zahmet çektiren, işinizi zorlaştıran veya ezber yapmanızı gerektiren bir şey değil. Tam aksine işinizi hızlandırır, kolaylaştırır, çözümleri hızlandırır, ezber değil bir öğrenme sürecidir ve uygulama süreçlerini açığa çıkararak güvenliğinizi arttırır.
Windows’ta bilmediğiniz bir işlemi yaparken bunu nasıl internette aratıyorsanız aynı şekilde Linux’ta da bilmediğiniz bir işlemi yaparken internette aratacaksınız ve böylece tecrübe ederek öğreneceksiniz. İlk bilgisayar öğreniminizi Windows kullanarak sağlamanız Linux öğrenmenize engel değildir. Zirâ Windows ile Linux farklı iki sistemdir, dolayısıyla farkları son derece olacaktır. Bu ileri ya da geri olayı değildir. Arayüzü olan daha iyi, olmayan daha kötü olayı da değildir.
Sonuca gelecek olursak Windows ile bilgisayar kullanımına alıştıktan sonra Linux’a geçenlerin büyük çoğunluğu arayüzü nimetten saydıkları için Linux’u kötülüyorlar. Oysaki bizim gibi uzun vaktitir Linux kullanan kişiler uçbirimin bir zahmet değil, nimet olduğunu kavramıştır. Bunu anlayabilmek için öğrenmeye açık bir birey olmak gerekli, her öğrenme sürecinde olduğu gibi alışık olduğu sistem harici bir sistemi kullanamaya başladığnıda da bu öğrenme süreci için bir miktar sabır gerekli. Bizde Windows kullandık, 2008’li yıllardan 2017’ye kadar Windows XP, Windows 7, Windows 8/8.1 kullanmış ve Windows 10’u da iyi kötü tecrübe etmiş biri olarak 2017 yılında yavaş yavaş Linux işletim sistemine geçiş yaparken alışma sürecimde dual boot kullanmıştım. Daha sonradan Linux’un Windows’tan çok daha pratik bir işletim sistemi olduğunu görünce Windows’u tamamen bıraktım. Yaklaşık 2020 yılından itibaren tek işletim sistemi olarak Pardus ya da Linux Mint gibi Linux distrolarını kullanıyorum. Canım sıkıldıkça arayüz veya distro değiştiriyorum. Bu da eğlenceli bir konu.
Linux’u; öğrenmeye açık, sabırlı, alışkanlıklarının dışına çıkabilecek olan, yeni şeyleri öğrenme hevesi ile dolu ve alışkanlıklarından ötürü bu farklılıkları eleştirmeyecek, isyankâr olmayan herkes kullanabilir.
Sadece Linux değil, herhangi bir farklı programa geçerkende o programa alışmanız gerekir, hiçbir şey sizin alışkanlıklarınıza göre şekillenmez, siz kullandığınız ürüne göre şekillenir ve ona alışır ve kullanamyı öğrenirsiniz.
Her işin başı öğrenmektir, öğrenmeye karşı durana hayat işkencedir. Her şey birbirinin aynısı olmak zorunda değildir, alışkanlıklarınız size gelmez, siz alışkanlıklarınızdan farklı şeyleri sabrederek öğrenme sürecini kolaylaştırırsınız.
