Osmanlıca Klavye

Ali.KOCA · Kasım 16, 2017, 9:08öö

Merhaba arkadaşlar;

Osmanlıca klavye ile ilgili çalışma yapan arkadaşımız oldu mu?
Veya bu konuda yol gösterecek olan var mı?

Selamlar.

Yunusemre · Kasım 16, 2017, 10:18öö

Merhaba @Ali.KOCA bey,
Osmanlıca derken arapça karakter seti desteğinden bahsediyorsanız, sanal klavyemizde desteği mevcut

Ancak apayrı bir dil türevi ve kodundan bahsediyorsanız, bildiğim kadarı ile debian ve türevlerinde bir destek bulunmuyor.

Selamlar.

Ali.KOCA · Kasım 16, 2017, 10:54öö

Merhaba;
YunusEmre hocam ilginize teşekkür ediyorum.

Osmanlıca Arapçadan farklı. Farisi’den de farklı.
http://www.kuranharfleri.com/tr/dosyalar/180-tse-standartlarinda-osmanlica-klavye
Burada tse standardında bir f bir de q klavye düzeni var. Daha evvelinde windows için ufak bir program vasıtasıyla yapmıştık.

Linux için nasıl yapabiliriz diye geziniyoruz.

Sorunumuz bu…

Selamlar.

Yunusemre · Kasım 16, 2017, 12:15ös

Merhaba,
@Ali.KOCA Bey, attığınız linkten ve biraz araştırarak olayı biraz çözmüş gibiyim. Karakter seti ve çizimi arapça bu değişmiyor. okunuşu yani seslendirmesi kelime dizimine göre değişiyor ve hatta bayağı günümüz türkçesinden kelmeleri arabik harflerle yani osmanlıca yazmak mümkün. Dolayısıyle uğraşacak kişiye yol göstermesi adına şu linki paylaşabilirim. Custom keyboard layout definitions - Community Help Wiki

Creating a new layout from scratch

For this exercise we’re going to create a layout for Haitian Creyole. Kreyòl Asisyen, as it is called, is not supported by default, although oddly Latin American layout for Haitian is supported. I can’t find any references for a proper layout so I’m going to be using my personal understanding of haitian to guide the design. - Even though my understanding is certainly basic.

Yapacak kişiye kolaylıklar.

Saygılarımla.

deruni · Kasım 16, 2017, 2:36ös

Arapçadan ziyade Farsça klavye dizilimi gerekiyor. Osmanlıca klavye için bir de kâf-ı nûnî dediğimiz üç noktalı kâf vardır fakat matbû pek çok eserde bu harfin yerine sade kâf kullanıldığını görüyorum.

Benim Jquery ile hazırladığım bir Osmanlıca klavye mevcut, fakat online çalışıyor. Mobil uyumludur.

Ayrıca bakınız: Bilgisayarda Osmanlıca Yazmak

Yunusemre · Kasım 16, 2017, 2:47ös

@Ali.KOCA Beyin linklediği dökümandan anladığım kadarıyla layout u sadece Farsça ya geçirmek yeterli değil, Mesela Farsça klavye de Q klavyedki R nin yerinde Gâf var ancak Ra olması gerekiyor. Layout diziliminin yapılması gerekiyor sanırım.

deruni · Kasım 16, 2017, 5:29ös

Evet anlıyorum. Yeni bir klavye düzeni hazırlayıp, mesela kaf için q, ra için r gibi bugünkü harflerle alakalı yerleşim söz konusu. Böyle bir yerleşim kolaylık olabilir, belki kullanışlı da olabilir ama Osmanlıca harf kullanımı açısından farklı da düşünülebilir. Mesela cim, çe, ha, hı, gibi şekil olarak benzeşen harfleri bir arada tutarak kullanmak gibi.

Ben “onboard” adlı bir uygulama kullanıyorum. Bir ekran klavyesi. Dil düzenini değiştirip oradan tıklayarak yazabiliyorum. Hangi harf klavyede nerede duruyor görebiliyorum.

Ali.KOCA · Kasım 17, 2017, 8:43öö

Merhaba Arkadaşlar;
İlgi ve alakanıza çok teşekkür ediyorum.
Evvel zamanda win için bu çalışmayı yapmıştık. Lakin şimdi win kullanmadığımız için Osmanlıca yazılarımı yazamıyorum.
Düzen şu şekilde:

Selamlar.

pardus44 · Kasım 17, 2017, 9:00öö

Eski Pardusda vardı.
Yani 2011-2 ve öncesinde

Ali.KOCA · Kasım 17, 2017, 9:01öö

Merhaba;

Bir de böyle bir evrak vark. İlgili programda şu tuşa basılınca şu kodu bas şeklinde ayarlama yapıyorduk.
Font dosyasında da ona karşılık gelen resmi oluşturuyorduk.

Selamlar.

Ali.KOCA · Kasım 17, 2017, 9:01öö

Merhaba Hocam;
Eski pardus kullanmıyorum. Windows da kullanmıyorum. 17.1 kullanıyorum. Ve Sorununumu burada çözmek istiyorum.
Selam ederim.

edge35 · Kasım 17, 2017, 11:22öö

Eski pardusta var ise oradan alınıp düzenlemeler yapılarak kullanılabilir.

Talebe · Kasım 17, 2017, 12:40ös

Boş yere el ile yapmaya uğraşmışım. Programı mevcutmuş.
KeyboardLayoutEditor

Son Vaziyet

Klavyeyi internette bulamayınca ben yazdım. Şu anda Osmanlıca (F) var. ~~İleride (Q) klavye de ekleyebilirim.~~Eklendi.
Hayırlara vesile olması temennisi ile…
Daha basit yol keşfettiğim için eski yazıyı değiştirdim.
Dikkat! Sudo kodları tehlikelidir. Yanlış kullanımda ciddi hasarlar doğurabilir. Sorumluluk almıyorum.

Öncelikle yedek alalım:

cp -b /usr/share/X11/xkb/rules/evdev.xml /home/[Kullanıcı Adınız]/Desktop

Link için tıklayın >> Github kullanmak daha doğru olur diye düşünüp linki değiştirdim.

Dosyaları linkten indirip masaüstüne taşıyın.
Uçbirim(terminal)'i açın.
"Beni Oku dosyasını açın.
Şimdi sırayla oradaki kodları uçbirim(terminal)'e yazın.
Klavye ayarlarını açıp Yerleşim sekmesinden ekle seçeneğiyle Osmanlica ekleyin.
İki klavye kullanıyorsanız klavyeler arası geçiş yapmak için Yerleşim seçeneğini değiştirin kısmıyla harf atayın.
Bilgisayarı kapatıp açın.

Klavyenizin eklenmiş olması lazım. Masaüstünde kalan dosyaları silebilirsiniz.(Yedek dosyasını isterseniz saklayın?)

Not: Forum kodların ayarlarını bozuyor. Forumda da kod ekle seçeneği bulamadım. ~~O yüzden kodları buraya ekleyemedim.~~Uzun uğraşlar sonucu kodların bir kısmını bozulmadan foruma ekledim. Merak edip indirmeye üşenenler için bazı dosya içerikleri :

Beni Oku (F)

cd Desktop

sudo mv otmf /usr/share/X11/xkb/symbols

sudo sed -i "/  <\/layoutList>/ {
         h
         r kodf.txt
         g
         N
     }" "/usr/share/X11/xkb/rules/evdev.xml"

kodf.txt

Kodlarda < > / gibi işaretler olduğu için forum komutu verdiğimi sanıp gizliyor. İleri bir tarihte link krılırsa diye eklemek istiyorum. Yardım edin?
[noparse] ve [plain] denedim. Çalışmıyorlar.

otmf

//Osmanlıca F klavye
//Bu klavye TSE’nin tavsiyesine mutabık bir şekilde #Talebe tarafından tertiplenmiştir.
//Yine de bazı farklılıkları bulunabilir.
//Daha fazla bilgi için Osmanlıca Klavye

partial default alphanumeric_keys
xkb_symbols “basic” {
name[Group1]= “Osmanlica”;

key <AE01> { [ 0x10006f1,	exclam,		quoteleft		] };
key <AE02> { [ 0x10006f2,	0x100066c,	at			] };
key <AE03> { [ 0x10006f3,	0x100066b,	numbersign		] };
key <AE04> { [ 0x10006f4,	0x100fdfc,	dollar			] };
key <AE05> { [ 0x10006f5,	0x100066a,	percent			] };
key <AE06> { [ 0x10006f6,	multiply,	asciicircum		] };
key <AE07> { [ 0x10006f7,	Arabic_comma,	ampersand		] };
key <AE08> { [ 0x10006f8,	asterisk,	enfilledcircbullet	] };
key <AE09> { [ 0x10006f9,	parenright,	0x100200e		] };
key <AE10> { [ 0x10006f0,	parenleft,	0x100200f		] };


key <TLDE> { [ quotedbl,    	division,         	VoidSymbol      ] };
key <AE11> { [ minus,		Arabic_tatweel,		VoidSymbol	] };
key <AE12> { [ equal,		plus,			VoidSymbol	] };
key <BKSL> { [ comma, 	 	bar,            	VoidSymbol  	] };
key <SPCE> { [ space,		0x100200c,		VoidSymbol	] };

key <AD01> { [ Arabic_feh,		Arabic_fathatan,	VoidSymbol	] };
key <AD02> { [ Arabic_gaf,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD03> { [ Arabic_ghain,	Arabic_fatha,		VoidSymbol	] };
key <AD04> { [ Arabic_ain,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD05> { [ Arabic_tah,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD06> { [ Arabic_dal,		Arabic_dammatan,	VoidSymbol	] };
key <AD07> { [ Arabic_ra,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD08> { [ Arabic_noon,		U06AD,			VoidSymbol	] };
key <AD09> { [ Arabic_heh,		Arabic_hamzaonyeh,	VoidSymbol	] };
key <AD10> { [ Arabic_peh,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD11> { [ Arabic_qaf,		0x1000670,		VoidSymbol	] };
key <AD12> { [ Arabic_thal,		0x1000656,		VoidSymbol	] };

key <AC01> { [ Arabic_sad,		Arabic_damma,		VoidSymbol	] };
key <AC02> { [ Arabic_dad,		Arabic_kasra,		VoidSymbol	] };
key <AC03> { [ Arabic_heh,		Arabic_fatha,		VoidSymbol	] };
key <AC04> { [ Arabic_alef,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AC05> { [ Arabic_hah,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AC06> { [ Arabic_teh,		Arabic_tehmarbuta,	VoidSymbol	] };
key <AC07> { [ Arabic_keheh,	Arabic_kasratan,	VoidSymbol	] };
key <AC08> { [ Arabic_meem,		0x1000653,		VoidSymbol	] };
key <AC09> { [ Arabic_lam,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AC10> { [ 0x10006cc,		Arabic_yeh,		VoidSymbol 	] };
key <AC11> { [ Arabic_sheen,	Arabic_shadda,		VoidSymbol	] };
key <AC12> { [ Arabic_khah,		Arabic_hamza,		VoidSymbol	] };

key <AB01> { [ Arabic_jeh,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AB02> { [ Arabic_theh,		Arabic_maddaonalef,	VoidSymbol	] };
key <AB03> { [ Arabic_waw,		Arabic_hamzaonwaw,	VoidSymbol	] };
key <AB04> { [ Arabic_jeem,		Arabic_hamzaonalef,	VoidSymbol	] };
key <AB05> { [ Arabic_tcheh,	VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AB06> { [ Arabic_zain,		Arabic_zah,		VoidSymbol	] };
key <AB07> { [ Arabic_seen,		Arabic_sukun,		VoidSymbol	] };
key <AB08> { [ Arabic_beh,		Arabic_hamzaunderalef,	VoidSymbol	] };
key <AB09> { [ period,		colon,  		VoidSymbol	] };
key <AB10> { [ U2018,		Arabic_semicolon,	VoidSymbol	] };

include "level3(ralt_switch)"

};

Beni Oku (Q)

cd Desktop

sudo mv otmq/usr/share/X11/xkb/symbols

sudo sed -i "/  <\/layoutList>/ {
         h
         r kodq.txt
         g
         N
     }" "/usr/share/X11/xkb/rules/evdev.xml"

kodq.txt

Kodlarda < > / gibi işaretler olduğu için forum komutu verdiğimi sanıp gizliyor. İleri bir tarihte link krılırsa diye eklemek istiyorum. Yardım edin?
[noparse] ve [plain] denedim. Çalışmıyorlar.

otmq

//Osmanlıca Q klavye
//Bu klavye TSE’nin tavsiyesine mutabık bir şekilde #Talebe tarafından tertiplenmiştir.
//Yine de bazı farklılıkları bulunabilir.
//Daha fazla bilgi için Osmanlıca Klavye

partial default alphanumeric_keys
xkb_symbols “basic” {
name[Group1]= “Osmanlica”;

key <AE01> { [ 0x10006f1,	exclam,		quoteleft		] };
key <AE02> { [ 0x10006f2,	0x100066c,	at			] };
key <AE03> { [ 0x10006f3,	0x100066b,	numbersign		] };
key <AE04> { [ 0x10006f4,	0x100fdfc,	dollar			] };
key <AE05> { [ 0x10006f5,	0x100066a,	percent			] };
key <AE06> { [ 0x10006f6,	multiply,	asciicircum		] };
key <AE07> { [ 0x10006f7,	Arabic_comma,	ampersand		] };
key <AE08> { [ 0x10006f8,	asterisk,	enfilledcircbullet	] };
key <AE09> { [ 0x10006f9,	parenright,	0x100200e		] };
key <AE10> { [ 0x10006f0,	parenleft,	0x100200f		] };


key <TLDE> { [ quotedbl,    	division,         	VoidSymbol      ] };
key <AE11> { [ minus,		Arabic_tatweel,		VoidSymbol	] };
key <AE12> { [ equal,		plus,			VoidSymbol	] };
key <BKSL> { [ comma, 	 	bar,            	VoidSymbol  	] };
key <SPCE> { [ space,		0x100200c,		VoidSymbol	] };

key <AD01> { [ Arabic_qaf,		0x1000670,		VoidSymbol	] };
key <AD02> { [ Arabic_thal,		0x1000656,		VoidSymbol	] };
key <AD03> { [ Arabic_heh,		Arabic_fatha,		VoidSymbol	] };
key <AD04> { [ Arabic_ra,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD05> { [ Arabic_teh,		Arabic_tehmarbuta,	VoidSymbol	] };
key <AD06> { [ 0x10006cc,		Arabic_yeh,		VoidSymbol 	] };
key <AD07> { [ Arabic_sad,		Arabic_damma,		VoidSymbol	] };
key <AD08> { [ Arabic_ain,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD09> { [ Arabic_tah,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD10> { [ Arabic_peh,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD11> { [ Arabic_ghain,	VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AD12> { [ Arabic_hah,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };

key <AC01> { [ Arabic_alef,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AC02> { [ Arabic_seen,		Arabic_sukun,		VoidSymbol	] };
key <AC03> { [ Arabic_dal,		Arabic_dammatan,	VoidSymbol	] };
key <AC04> { [ Arabic_feh,		Arabic_fathatan,	VoidSymbol	] };
key <AC05> { [ Arabic_gaf,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AC06> { [ Arabic_heh,		Arabic_hamzaonyeh,	VoidSymbol	] };
key <AC07> { [ Arabic_jeh,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AC08> { [ Arabic_keheh,	Arabic_kasratan,	VoidSymbol	] };
key <AC09> { [ Arabic_lam,		VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AC10> { [ Arabic_sheen,	Arabic_shadda,		VoidSymbol	] };
key <AC11> { [ Arabic_dad,		Arabic_kasra,		VoidSymbol	] };
key <AC12> { [ U2018,		Arabic_semicolon,	VoidSymbol	] };

key <AB01> { [ Arabic_zain,		Arabic_zah,		VoidSymbol	] };
key <AB02> { [ Arabic_khah,		Arabic_hamza,		VoidSymbol	] };
key <AB03> { [ Arabic_jeem,		Arabic_hamzaonalef,	VoidSymbol	] };
key <AB04> { [ Arabic_waw,		Arabic_hamzaonwaw,	VoidSymbol	] };
key <AB05> { [ Arabic_beh,		Arabic_hamzaunderalef,	VoidSymbol	] };
key <AB06> { [ Arabic_noon,		U06AD,			VoidSymbol	] };
key <AB07> { [ Arabic_meem,		0x1000653,		VoidSymbol	] };
key <AB08> { [ Arabic_theh,		Arabic_maddaonalef,	VoidSymbol	] };
key <AB09> { [ Arabic_tcheh,	VoidSymbol,		VoidSymbol	] };
key <AB10> { [ period,		colon,  		VoidSymbol	] };

include "level3(ralt_switch)"

};

Kaynakça:
İzahat/Tarif/Nasıl yapılır linkleri
Türkçe forum.ubuntu konusu
İngilizce Basit (resimli)
İngizlizce Daha Basit (2.Cevaba bakın)(resimsiz)
Resmi Ubuntu Sayfası
İngilizce Ayrıntılı
İngilizce Tafsilâtlı
Malumat ve Çalışmayan klavye linkleri
Pisilinux wiki
Şahsi bir site
Şahsi başka bir site

Ali.KOCA · Kasım 17, 2017, 1:48ös

Merhabalar;
İlgi ve alakanız için çok teşekkür ediyorum.

Selamlar.

Talebe · Kasım 20, 2017, 5:54öö

İstediğiniz klavyeyinin kodlarını yazıp mesajımı ona göre düzenledim. Size bildirim gelicek mi emin olamadığım için söyliyeyim dedim. Bu arada yazımın “Çözüm” olarak işaretlendiğini görmemişim değiştirmek yerine yeni mesaj yazmak daha doğru olurdu sanırım.

deruni · Kasım 20, 2017, 3:26ös

Bu klavyede kâf-i nûnî var mı?
Kâf-i Nûnî: ڭ

Talebe · Kasım 20, 2017, 9:40ös

Klavyeyi hazırlayanlar rehber olarak rik’a(el yazısı) hattını kullanmışlar. Kâf-i nûnî’yi ben rehberde göremedim resimleri yükliyorum birde siz bakın. Hangisi olduğunu gösterirseniz olup olmadığını söyleyebilirim.

İlave : Yazdıktan sonra fark ettim. Shift+N kısmındaymış. Şimdi ekliyorum.
İlave 2: Sanırım bizim Nun’u kullanan yok. Alttaki iki linke göre tarif edilmemişler. Ayrıca tarif edip sonra eklemek lazım sanırım hala araştırma aşamasındayım.
Link 1 Link 2
İlave 3: Tarif etmeye ihtiyaç yokmuş, unicode’u direk dosyalarda kullanmak mümkün (Misal). Aradaki artıyı silmem gerektiğini anlamam 1 saat sürdü neyse ki neticede başardım. “Kâf-i Nûnî: ڭ” için Shift+N kısayolunu kullanabilirsiniz.
İlave 4: Klavyenin diğer eksiklerini görürseniz. Lütfen söyleyin. Memnuniyetle düzeltirim. Sağlıcakla kalın.

deruni · Kasım 21, 2017, 11:37öö

Evet Shift+N harfine tekâbül ediyor.

Şu var ki bu F klavye çalışması ve ben Q klavye kullanıyorum. Buna göre Q klavye kodlaması düşünür müsünüz?

Şimdi bu çalışmayı takip edenler bir şeyi fark edeceklerdir. Çalışan bir Osmanlıca klavyeden bahsediliyor fakat fizîkî klavye hâlâ “q” yahut “f” sıralamasıyla duruyor hâliyle. Ben buna da bir çözüm düşündüm; defter etiketlerini hatırlayınız veya yapıştırma (sticker) dediğimiz, hatta dizüstü bilgisayarlarla gelen marka yapışkanları vardır. İşte bunlar gibi yapıştırma setleri hazırlansa, hem q, hem de f klavye dizilimli, Osmanlıca harfleri işâret eden. Zor olmasa gerek, yapıştırıp kullanılabilirdi. Osmanlıca dersi görenler için pratik bir çözüm olurdu. Evet hayal kurduk ama belki meselenin ucundan bir tutan çıkar.

Talebe · Kasım 21, 2017, 2:21ös

İsteyen öyle de yapabilir yahud Hayrât Neşriyat’ın Hay Teknoloji adı altında ürettiği fiziki klavyelerinden biri satın alınabilir.Bu arada sponsorları felan değilim piyasada yalnızca bu marka üretiyor o yüzden bu markayı söylüyorum. Bulabilirseniz başka marka beni de uyarın bu yazıyı düzeltiyim.
Klavye Satın Alma Linki
Hay Teknoloji Klavyelerine Yakından Bakmak İçin Tıklayın

Osmanlıca (Q) klavyeyi de bir güne kalmaz eklerim sanırım.

İlave: @deruni Q klavyeyi de ekledim. Hayırlara vesile olması temennisi ile…

deruni · Kasım 21, 2017, 5:22ös

Bazı hatalar olmuş. Resimde de görüleceği üzere, iki tane “ç” var ve “zı” eksik. Güzel “he” iki tane var. Bir de “hemze’li ye” eklenebilir, yazarken gerekebiliyor. Rakamlarda da 4, 5 ve 6 tuhaf geldi.

Hemze’li ye: ئ
Eksik harf, zı: ظ
Güzel he: ه

Ayrıca otmq dosyasının başında //Osmanlıca F klavye ifadesi kalmış.

Not: Linux Mint (KDE) üzerinde tecrübe edilmiştir. LXDE üzerinde görünmüyor.
Teşekkürler.