Bugün itibariyle Pardus’u silip tekrar Windows’a dönmek zorunda kaldım. Elektronik imza kurulumu yapmam gerekiyordu. Gerekli tüm kaynak programlarını kurdum hepsi sorunsuz çalışıyordu ancak bir türlü programda e-imzayı çalıştıramadım. Pardus e-imzayı görüyor ancak program bir türlü görmüyor. Firma ile iletişime geçtim, sorunu çözemedik ve bana Windows kurulu bir bilgisayarda denememi söylediler. İnat ettim forumlarda araştırdım Google Gemini ve Chat GPT ile saatlerce denemeler yaptım ancak bir türlü yapamadım. Ben de pes ettim. Bir sinir ile Pardus’u silip Windows’u kurdum. E-imzayı da 5 dakika içinde çalıştırdım. Özene bezene ayarladığım her pikselinde emeğim olan muhteşem masaüstümü de bir çırpıda silip attım maalesef.
Ancak şunu söylemem lazım. İşim gereği bazen alel acele imzalı evrak göndermem gerekiyor. Bugün bol bol vaktim vardı, uğraştım ancak ilerde vaktim olamayan bir zamanda bir problem çıkabilirdi. O zaman ne yapacaktım? Bugün bunu düşününce ne kadar kabul etmek istemesem de Windows program çalıştırma konusunda daha güvenli geliyor.
Bu sebepten dolayı maalesef Pardus kullanmayı bıraktım:(
Üzücü bir durum . Pardus ücretsiz güvenli bir yazılım fakat uygulamalar son kullanıcı için çıkmaza girebiliyor . Kimbilir ne engel oluyor çalışmasını . eklentiler veya özelleştirmeler böyle sistem dosyalarını değiştirdiği için böyle uygulamaların çalışmasını engel olabilir mi diye düşünmüyor değilim . Deneme yanılma ile ancak . Saf bir kurulum yapıp hiçbir eklenti yapmadan ihtiyacın olan uygulamaları kurup denemek gerek .
Buradaki durum e-imzanın Pardus’a kurulmaması değil. E-imza sürücüleri genellikle sorun olmadan Pardus’a kurulabiliyor. Asıl sorun belge oluşturmak için kullanılan sistemlerin e-imza linux desteğinin olmaması. Mesela ülkemizde kamuda kullanılan bazı ebys sistemlerinin maalesef linux e-mza desteği bulunmuyor. Öncelikle bu sorunun çözülmesi gerekiyor. En azından kamuda yazışma veya evrak oluşturmada kullanılan sistemlerin e-imza Pardus desteğinin sağlanması zorunlu tutulmalı.
Aynı konuda sorun yaşamış ve çözümü Yine , yeni, yeniden UYAP e-imza giriş sorunu - av-yeni tarafından #9 adresindeki konu başlığında paylaşmıştım. En azından yeni bir sürüme (güncellemeye) kadar çalışacağını umuyorum
E-devlet üzerinden girişte sorunsuz ancak UYAP avukat portal gibi girişler için hazırlanan imzalayıcı uygulaması , değişiklikler yapmadan çalışmadı.
Gerçekten bu çok üzücü.
Maalesef bize ait Kurum ve Kuruluşlar halen “Pardus” kullanıcıları için -teşbihte hata olmaz -“üvey evlat” muamelesi yapıyor.
Belki küçük bir sorun olarak görünüyor ama günde bazen onlarca kez e-imza ile giriş yaptığınızı düşünün. Hatta acil (süreli) bir iş için o anda yapamadığınızı…
Yukarıda belirttiğimiz gibi en başından itibaren e-devlet üzerinden girişlerde sorun olmadığı için bu seçeneği garanti olarak görerek imzalayıcı gibi uygulamalar çalışmasa da Pardus’ta “sebat” ediyoruz. Gelecekte e-devlet girişlerinde de benzer bir uygulama kullanılması gerektiğinde Pardus’a elvada demekten veya iş dışında kullanmaktan başka çare kalmayabileceği de düşünülmeli…
Pardus işletim sisteminden vazgeçmeniz üzücü olmuş, keşke iki işletim sistemini aynı anda kullansaydınız, en azından sorun yaşadığınızda Windows’a geçer işleminizi yapardınız.
Pardus bir işletim sistemi ve oldukça kararlı. Ancak üzerinde çalışacak her yazılım için çaba gösterilmesi gerekli (Pardus ekibinin emeği, son kullanıcıların geri dönüşleri ve yazılım geliştirici ekip/şirketlerin emekleri gerekli).
Pardus’un bir masaüstü (mesela Gnome) seçilerek tek kararlı bir sürüm üzerinde yoğunlaşmalı, emek/güç odaklanması sağlanmalı (bu sayede tüm son kullanıcılar için yeterli esnekliğe ve işleve sahip bir masaüstü gelişimi sağlanmalı)
Kurulum için son kullanıcıyı gözeterek basit bir düzen oluşturulmalı (“Basit Kurulum” ve “İleri Düzey Kurulum” gibi. Basit Kurulum’da işletim sistemi ve kullanıcı dosyaları bir bölümde (partisyonda) ve takas hariç olarak. İleri Düzey Kurulum’da kullanıcı istediği seçimi yapsın)
Pardus’un son kullanıcıya, özellikle Windows’dan geçecek kullanıcıya hazır basitlik, işlevsellik, esneklik ve sorunsuzluğa getirilmesi gerek.
Son kullanıcı için Pardus’un terminale hiç ihtiyaç duymayacak düzeye getirilmesi gerekli (Terminal çok işlevsel bir araç dahi olsa, takdir edersiniz ki kamu ve özel kurumlardan tutun da ev kullanıcısına kadar her bireyin terminal işlevlerini bilmesini bekleyemeyiz. Hele ki yapay zekaya kadar yazılım ve teknolojinin sürekli her birey için basit kullanımı için geliştirildiği bir zamanda.)
Pardus üzerinde çalışacak üçüncü parti yazılım geliştirmesi için teşvik ya da yönlendirmeler gerekli. Üniversitelerimiz ile ortaklaşa çalışmalar ya da kamu/özel kuruluşlardan destekler gibi.
Son kullanıcıların destek taleplerinin çözülmesi için forumda iyileştirmeler ya da farklı bir destek sitesi oluşturulması (bu destek talebi ile çözüme herkes erişebilmeli, bu sayede aynı sorunlar tekrar tekrar sorulmaz).
Kamu ya da özel işletme kullanıcılarının destek talepleri için daha hızlı aksiyon alınabilecek ve çözüm üretebilecek destek ekibinin oluşturulması (hızlı yazılım geliştrime, düzeltme, yamalar vb)
Pardus’a gelir sağlama yolları üzerinde çalışılmalı. Daha fazla gelir ile geliştirme ekibinin arttırılması, son kullanıcıların geri bildirimlerini hızlıca çözebilecek ekip sayısının sağlanması (başlangıçta ev kullanıcılarının ücretsiz olması, kamu ya da özel şirketlerin çok uyguna lisans alması ya da kullanıcı tipine göre farklı sürümler yayınlanması gibi).
Saydığınız maddelerin neredeyse hepsi halihazırda mevcut.
Pardus’un bir masaüstü (mesela Gnome) seçilerek tek kararlı bir sürüm üzerinde yoğunlaşmalı, emek/güç odaklanması sağlanmalı
Zaten öyle yapılıyor, şuan Gnome ve Xfce. Xfce düşük güçteki bilgisayarlar, gnome ise genel kullanıcılar için.
Kurulum için son kullanıcıyı gözeterek basit bir düzen oluşturulmalı (“Basit Kurulum” ve “İleri Düzey Kurulum” gibi.
Yine zaten bu şekilde, ileri düzeyi seçerseniz detayları değiştirebiliyorsunuz.
Pardus’un son kullanıcıya, özellikle Windows’dan geçecek kullanıcıya hazır basitlik, işlevsellik, esneklik ve sorunsuzluğa getirilmesi gerek.
Sırf bunun için Pardus karşılayıcı uygulamasında Windows’a benzer arayüze dönüştürme temaları var.
Son kullanıcı için Pardus’un terminale hiç ihtiyaç duymayacak düzeye getirilmesi gerekli
Eğer detaylı bir sorun yaşarsanız terminaldeki çıktılar faydalı oluyor, yoksa bir Pardus kullanıcısının neredeyse hiç terminale girmesine gerek yok. Her işi gerçekleştiren masaüstü uygulamaları mevcut. Diğer dağıtımlarda böyle uygulamalar yok.
Kamu ya da özel işletme kullanıcılarının destek talepleri için daha hızlı aksiyon alınabilecek ve çözüm üretebilecek destek ekibinin oluşturulması
Kurumlar için büyük bir destek imkanı var. Çağrı merkezimiz bile var. Hangi işletim sisteminin Türkiye’de çağrı merkezi var :))).
Pardus’a gelir sağlama yolları üzerinde çalışılmalı.
Kurumsal destek mekanizması ile bunlar sağlanıyor. İşletim sisteminin kendisini değil fakat etrafındaki hizmetleri ücretli bir şekilde sağlayabiliyorsunuz.
Emin Bey,
Tartışmaya dönüşsün istemem, iyi niyet ve emeklerinizin yanlış anlaşılmasını hiç istemem.
Sadece 1 nolu madde için örnek vermek isterim. Maalesef Gnome masaüstünde bir uygulamanın kısayolunu oluşturmak için eklenti yüklemek gerekiyor. Dosya dizinindeki bir klasörün de kısayolunu masaüstüne yerleştirmek için klasörün üzerine sağ tıklayıp açılan menüde kısayol oluşturma seçeneği yok.
Üzgünüm, son kullanıcı bu basit iki işlemi kurulum sonrası yapabilmek için eklenti yüklemek zorunda.
(Not: Xfce arayüzünü kullanmadım, oradaki durumu bilmiyorum).
Arkadaşın uğraştığı soruna benzer şekilde e-imza ile Windows 'ta da sorun yaşadık. Kaç saat uğraştık, sil yükle onu değiş başka sürüm kur dene derken en son 64 bitlik sisteme hem 64 hem 32 bit Java kurup defender’da istisna olarak Türksat arkaplan exe dosyasını ekleyince çalıştı. E-imza bazen saçma sapan bir şey yüzünden çalışmaz iken bazen usul usul çalışabiliyor.
Geçenlerde Tübitak 4006 projesi için yürütücü olan arkadaş e-imzasını kullanacaktı, laboratuvarıma gittik. Pardus’a gerekli paketleri yükledim, imzalama aşamasında pin giriliyor lakin imza atamıyordu. Biz de en son gidip idari odada Windows makinede denedik.
Pardus’u bırakmak yerine çift işletim sistemi kurmak mantıklı. Linux tarafında alternatif olmayınca yedekte Win iş görüyor
Gnome masaüstünde “masaüstü” diye bir kavram yok. Masaüstünde klasörlerin gözükmesini de bir eklenti sağlıyor(DING).
Son kullanıcı olarak benim için gnome ve xfce birer masaüstü tercihi , teknik açıdan haklı olabilirsiniz
Sizin demek istediğiniz “sıfırdan ayrı bir masaüstü ortamı yazın” o başka :).
Hayır, ben sıfırdan herhangi bir masaüstü yazılmasını talep etmiyorum. Tercih edilecek bir masaüstünün gelişimi sağlanmalı demek istiyorum. Örneğin kısayol oluşturma eklentisi başlangıçta kurulu gelebilir, bu sayede son kullanıcıya daha fazla destek sağlanmış olabilir.
EimzaTR firmasından aldığım e-imza için pin oluşturmam gerekiyordu. Firmanın internet sitesinden pin oluşturma yazılımını kurdum. Sorun şuydu usb’ye e-imzayı taktığımda Pardus donanımı görüyor. Fakat akis ve pin oluşturma programı e-imza kart okuyucusunu görmüyor. Daha öncesinde TBB-Türktrus marka e-imzada çözemediğim bir sorun yaşamamıştım. Bir kaç düzeltme ile hallediyordum. Ancak bu sefer tüm günümü harcamama rağmen çözemedim. Erdem Tan Beyefendi’nin çözümlerini de denedim ancak maalesef yapamadım. Üstelik şu anda hem şartlarım hem de imkanlarım değişti.
Bir dönem iş için Windows kişisel kullanım için Pardus’u denedim. Ancak bu şekilde kullanmak beni çok yordu. Sürekli iki işletim sistemi arasında geçiş yaparken buldum kendimi. Bana çok vakit kaybettiriyordu.
Artık ayıracak çok vaktim de yok internete olan erişimim de kısıtlı. Bir sorun yaşadığım zaman çözüm bulmak oldukça zor oluyor. Bu sebepten dolayı Windows’a temelli geçiş yaptım. İyi ki taşınmadan önce Ventoy’a ne olur ne olmaz diye Windows’u yüklemişim.
E-imza kurulumu konusunda bizler Windows’da bile zaman zaman sorunlar yaşıyoruz. Bazı elektronik belge yönetim sistemleri e-imza konusunda linux işletim sistemlerini desteklemiyor. Bu ayrı bir sorun. Diğer firmaları kötülemiyorum ama bu konuda en tecrübeli kurum olan TÜBİTAK KAMUSM BİLGEM üzerinden e-imzalarınızı temin etmenizi öneririm. KAMUSM üzerinden temin edilen e-imzalar Pardus ve deb alt yapısı üzerine kurulu olan diğer linux işletim sistemlerine sorunsuz bir şekilde kuruluyor. İsteyen herkes buradan e-imza alabiliyor artık. (https://kamusm.bilgem.tubitak.gov.tr/)
Ben de ne yazık ki pardustan windowsa e-imza meselesi yüzünden dönmüştüm. Güç bela e-imzayı çalıştırmayı başarabilsek dahi bir sonraki güncellemede yine gidiyordu. Pardus’a geri dönsem mi diyerek bir bakayım dedim ancak e-imza meselesinin çözülememiş olduğunu görmek üzücü. TÜBİTAK pardus geliştirme işini iyice geri plana attı sanırım.
Ya windowsla devam edeceğim ya da e-imza işini android telefon/tablette çözüp pardusa döneceğim henüz kararsızım ancak pardusta e-imza sorunu yaşayanlara bir tavsiye niteliğinde mesaj olsun istedim, e-imzalar android telefon ve tabletlerde de çalışıyor. usb dönüştürücü alarak e-imzanızı telefona bağladığınızda kullanabiliyorsunuz. Ben bizim kurumun ebys uygulamasında denedim sorunsuz çalışıyor. chrome üzerinden de çalışacağını zannediyorum (android telefon için konuşuyorum). Ne yazık ki ısırıklı elma ürünlerinde çalışmıyor.
inşaAllah sorunları çözülmüş pardus kullandığımız günleri görürüz tez zamanda. Selamlar
Bu sayfada çözümü var. Bunları uyguladıktan sonra tarayıcı açın, imzalayıcı uygulaması açık olsun, uygulama yüklü değil uyarısı verecek, indirin diye bir uyarı çıkacak, orada altta kontrol et seçeneği var ona tıklayın, localhost da port üzerinden kontrol sayfası açılacak, güvenilir olarak seçin ve OK yazısını göreceksiniz. Artık browser da sorunsuz çalışacak.
Pardus’ta e imza gayet güzel çalışıyor. Fakat yaşanan sorunlar e imza uygulamasını geliştirenlerin Pardus’a düzgün destek vermemesi yüzünden.
TÜBİTAK pardus geliştirme işini iyice geri plana attı sanırım.
Tübitak Pardus’u aktif olarak gayet iyi bir şekilde geliştirmeye devam ediyor. Bu uygulamaların çalışmamasının sebebi Tübitak veya Pardus değil. Uygulama geliştirenlerin iş bilmezliği.
üzüldüm açıkcası.
naçizane olarak Windows gereklilikleri için sanal bilgisayarda windows kurabilirdin. Ben genelde windows mecburiyeti olan sistemler için bu yöntemi izliyorum. (Windows un masaüstü işletim sistemi biraz fazla RAM sömürebilir, bunun yerine naçizane tavsiyem Windows Server 2019-2022) Sonra kapatıp sanal bilgisayarı linux devam.
Ana problem işletim sistemiyle ilgili değil. Yaşanan problemlerin çoğunluğu kullanılan uygulamaların linux desteğinin olmamasıyla ilgili. Bu e-imzada da böyle, diğer programlarda da.
O uygulamayı kullanan çoğunluk pardus kullanıcısı varsa, firmaya linux desteğinin çıkarılması için baskı oluşturulmalı. Bireysel ise ve windowsa dönülmeye mecbur kalındıysa bile firmayla iletişime geçilip linux desteği istenmeli ve takip edilmeli, destek gelirse pardusa geri dönülmelidir. Veya dual boot kullanarak mecburi kullanımlarda windows’a geçilip, diğer zamanlarda pardus kullanılmalıdır.
Hep söylüyorum, hep de söylemeye devam edeceğim. İnsanlar win ile exe dosyalarını kurmaya uğraştıkları kadar firmayla bağlantıya geçip linux desteği isteseydi, birçok programın şu anda linux desteği olurdu. Biz sıkıntıyı yanlış şekilde gidermeye çalışıyoruz. Neredeyse yakında, pardus exe dosyalarını da çalıştırsın denmeye başlanacak. Bundan dolayı da neredeyse hiçbir problemi çözemiyoruz.
üstadım, uzun vade için belki geçerli ve en güzel çözümü söylüyorsunuz ama bazen kullanıcılar, acil durumda çözmeleri gereken bir mesele için uğraşıyorlar.
ben bu bağlamda Fatih beye de hak vermek istiyorum.
kendi naçizane kullanımım sanal makine üzerinden ilerleme şeklinde.
, teknik açıdan haklı olabilirsiniz 
